Pomoc społeczna

W świetle przepisu art. 2 ust. 2 znowelizowanej w 2010 roku Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jako przemoc w rodzinie należy rozumieć:

 „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny [*], w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.

* Ustawa jako członka rodziny definiuje „osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), a także inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą”.

Rodzaje i formy przemocy.

Przemoc w rodzinie może przybierać różne formy:

• przemoc fizyczna – naruszanie nietykalności fizycznej (obejmuje takie zachowania agresywne, jak popychanie, policzkowanie, szarpanie, kopanie, duszenie, bicie pięścią, ciskanie w kogoś przedmiotami, użycie broni, nieudzielanie koniecznej pomocy, itp.);
• przemoc psychiczna – naruszanie godności osobistej (wyśmiewanie poglądów

i opinii, religii, narzucanie własnych poglądów, stała krytyka, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna, domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu, pożywienia, wyzywanie, upokarzanie, stosowanie gróźb, kontrolowanie, używanie wulgarnych epitetów, zawstydzanie itp.);

• przemoc seksualna – naruszenie intymności (gwałt, wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka, wyśmiewanie zachowań seksualnych, wyśmiewanie wyglądu, ciała, itp.);
• przemoc ekonomiczna – naruszenie własności (odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, nie zaspokajanie podstawowych materialnych potrzeb rodziny, itp.).
• zaniedbanie – naruszenie obowiązku opieki ze strony osób bliskich ( nie dawanie środków na utrzymanie, pozbawianie jedzenia, ubrania, schronienia, brak pomocy w chorobie, nie udzielenie pomocy, itp.)

Charakterystyczne cechy przemocy domowej

Przemoc domowa nie jest czynem jednorazowym i często ma długą (nawet kilkunastoletnią) historię. Przemoc domowa zwykle powtarza się wg zauważalnej prawidłowości. Cykl Przemocy składa się z trzech następujących po sobie faz:

• faza narastania napięcia – początkiem cyklu jest zwykle wyczuwalny wzrost napięcia, narastają sytuacje konfliktowe. Przyczyny mogą tkwić poza rodziną, mogą to być błahostki, drobne nieporozumienia, które powoduja wzrost napięcia.
• faza ostrej przemocy- następuje wybuch agresji, sprawca z normalnego człowieka przemienia się w kata, może dokonać strasznych czynów, nie zwracając uwagi na krzywdę innych. w tej faie najczęściej następuje interwencja, ofiary w afekcie decydują siię wzywać Pomocy, złożyć skargę.
• faza miodowego miesiąca – faza skruchy i okazywania miłości, sprawca jakby na nowo uwodzi ofiare. Sprawca zaczyna dostrzegać to co się wydarzyło. Próbuje załagodzić sytuacje, przeprasza, obiecuje poprawę, staje się uczynny i miły. Próbuje przekonać ofiarę, ze teraz będzie inaczej, że Tosię więcej nie powtórzy. Ofiary mu wierzą, bo wbrew zdrowemu rozsądkowi, w głębi serca tego właśnie pragną. Sprawca nie jest w stanie długo wytrzymać w takiej roi. Z jakiegoś powodu znowu narasta napięcie i wszystko zaczyna się od nowa.

Nic nie usprawiedliwia aktów przemocy!

• Sprawca każdego rodzaju przemocy winien być pociągnięty do odpowiedzialności karnej.
• Dla swojego bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwa innych podejmij czynności umożliwiające pociągnięcie osoby stosującej przemoc do odpowiedzialności:
• w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia powiadom Policję (997, 112) lub prokuratora; szybka reakcja umożliwi zapewnienie Tobie oraz Twoim bliskim ochrony, wszczęcie odpowiednich procedur, a także zabezpieczenie dowodów zdarzenia;
• w razie doznania obrażeń ciała zgłoś się do lekarza w celu udzielenia Ci pomocy medycznej; możesz zażądać wystawienia bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie;
• jeśli potrzebujesz rozmowy, bezpłatnej porady prawnej, wsparcia psychologicznego w związku z przemocą w Twojej rodzinie albo udzielenia informacji o miejscach pomocy w Twojej najbliższej okolicy, możesz zadzwonić pod numer 801-12-00-02 Ogólnopolskiego Telefonu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” (pon.–sob. 8.00–22.00, niedziela i święta 8.00 –16.00);
• w celu uzyskania kompleksowej pomocy możesz zgłosić się do właściwej instytucji, np.
• Ośrodka Pomocy Społecznej,
• Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
• Ośrodka Interwencji Kryzysowej,
• Ośrodka Wsparcia,

Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie (SOW),

• Ośrodka Pomocy dla Osób Pokrzywdzonych Przestępstwem (OPOPP),
• Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

 ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY

Zespół Interdyscyplinarny to grupa specjalistów podejmująca się współpracy celem udzielenia pomocy osobom lub rodzinom znajdującym się w kryzysie i dotkniętym problemem przemocy. Działania te skierowane są na rozwiązanie konkretnego problemu. Celem głównym zespołu interdyscyplinarnego jest efektywna współpraca instytucji i organizacji na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie, poprzez:

• diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie,
• podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku,
• inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie,
• rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym,
• inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie
• realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie na lata 2011-2016

Zespół Interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach.

Do zadań grup roboczych należy, w szczególności:

• opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie,
• monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy,
• dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań

Członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych wykonują zadania w ramach obowiązków służbowych lub zawodowych. Prace w ramach grup roboczych są prowadzone w zależności od potrzeb zgłaszanych przez Zespół lub wynikających z problemów występujących w indywidualnych przypadkach.

Do głównych zadań programu należy:

• zmniejszenie zjawiska i liczby zdarzeń z udziałem przemocy w rodzinie,
•  podniesienie skuteczności i oddziaływań w przeciwdziałaniu przemocy poprzez rozwój i sprawną pracę Zespołu Interdyscyplinarnego, zapewnienie kompleksowej ochrony i pomocy dla ofiar przemocy od sprawcy,
• inicjowanie działań mających na celu podniesienie wiedzy „świadomości społecznej”

i empatii wobec zjawiska przemocy w środowisku.

Do współpracy z Zespołem  Interdyscyplinarnym została powołana prokurator z Prokuratury Rejonowej  w Pucku oraz kuratorzy.

PROCEDURA „NIEBIESKIEJ KARTY”

Zgodnie z Art. 9d. 1. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w Rodzinie (Dz.U. 2005 nr 180 poz. 1493) podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę „Niebieskie Karty” i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.

Procedura „Niebieskie Karty” obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie (art. 9d.2)

Wszczęcie procedury „Niebieskie Karty” następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska Karta” w przypadku powzięcia, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w Rodzinie (art. 9d. 4.)

1. ubóstwo,
2. sieroctwo,
3. bezdomność,
4. bezrobocie,
5. niepełnosprawność,
6. długotrwała lub ciężka choroba,
7. przemoc w rodzinie,
   7a. potrzeba ochrony ofiar handlu ludźmi,
8. potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
9. bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych,
10. (uchylony)
11. trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w RP status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub pozwolenie na pobyt czasowy udzielony w związku z okolicznością o której mowa w art. 159 ust/1 pkt 1 lit. c) lub d) ustawy z dnia 12 grudnia 2013r. o cudzoziemcach,
12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
13. alkoholizm lub narkomania,
14. zdarzenia losowe i sytuacje kryzysowe,
15. klęska żywiołowa lub ekologiczna.

Postępowanie w sprawie świadczeń pomocy społecznej pracownik socjalny wszczyna na wniosek osoby zainteresowanej lub jej ustawowego przedstawiciela ustawowego lub innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej ustawowego przedstawiciela. Wniosek o udzielenie pomocy może złożyć osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Podstawą udzielenia pomocy społecznej jest przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Wywiad przeprowadza się w terminie 14 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o konieczności jego przeprowadzenia, w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny albo w miejscu ich pobytu, w dniach roboczych, w godzinach pracy ośrodka pomocy społecznej.

Brak zgody na przeprowadzenie wywiadu jest równoznaczne z rezygnacją z pomocy.

Jak uzyskać pomoc z MOPS?

• należy zgłosić się do MOPS w Redzie przy ul. Derdowskiego 25 w godzinach pracy Ośrodka,
• należy złożyć podanie/wniosek o pomoc opisując zaistniały problem,
• w ciągu 14 dni roboczych pracownik socjalny odwiedza osobę lub rodzinę starającą się o pomoc w jej mieszkaniu w celu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego,
• osoba ubiegająca się o świadczenie zobowiązana jest do przedstawienia dokumentów potwierdzających dochody oraz innych zaświadczeń wymaganych przez pracownika socjalnego,
• na podstawie przeprowadzonego postępowania zostaje wydana ostateczna decyzja o przyznaniu pomocy lub jej odmowie 

Inne istotne informacje.

• Strona występująca o pomoc powinna zgromadzić dokumenty stanowiące podstawę ustalenia jej danych personalnych, stanu zdrowia, sytuacji rodzinnej i materialnej. W trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego, w porozumieniu z klientem ustalany jest plan pomocy. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy mogą zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.
• Zgodnie z Ustawą z dnia 5 sierpnia 2015r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z dnia 4 września 2015r., poz. 1310 , art. 107, ust. 3a i 3b)  przy przeprowadzaniu wywiadu środowiskowego oraz świadczeniu pracy socjalnej w środowisku może uczestniczyć drugi pracownik socjalny. Rodzinny wywiad środowiskowy oraz świadczenie pracy socjalnej w środowisku może się odbywać w asyście funkcjonariusza Policji.

Obowiązki osób i rodzin ubiegających się o pomoc społeczną:

Osoby i rodziny, korzystające z pomocy społecznej, zobowiązane są do współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub wykonywania prac społecznie użytecznych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego przez osobę zatrudnioną, a także marnotrawienie przyznanych świadczeń, ich celowe niszczenie, będą marnotrawienie własnych zasobów finansowych oraz ich nieracjonalne wykorzystywanie może stanowić podstawę do ograniczenia lub odmowy przyznania świadczeń albo przyznanie pomocy w formie niepieniężnej. Również odmowa zawarcia kontraktu socjalnego lub nie wywiązywanie się z uzgodnień zawartych w kontrakcie może spowodować ograniczenie lub odmowę przyznania świadczenia.

Osoby i rodziny, korzystające ze świadczeń pomocy społecznej, są zobowiązane poinformować o każdej zmianie swojej sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej, która wiąże się z podstawą do przyznania świadczeń. Świadome wprowadzenie w błąd pracownika socjalnego może spowodować zmianę decyzji na niekorzyść strony oraz zwrot nienależnie pobranych świadczeń. Świadczenia nienależnie pobrane podlegają zwrotowi, niezależnie od dochodu rodziny.

Zadania z zakresu pomocy społecznej realizowane są przez pracowników socjalnych Sekcji Pomocy Społecznej

Osoby znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej powinny skontaktować się z pracownikiem socjalnym. (Zakładka rejony- adresy)

Realizowane zadania
Poprzez pracowników socjalnych MOPS realizuje zadania w zakresie:

• wspomagania osób i rodzin wymagających pomocy w osiągnięciu możliwie pełnej aktywności społecznej;
• współdziałania z grupami i społecznościami lokalnymi w celu rozwijania w nich zdolności do samodzielnego rozwiązywania problemów;
• organizowania różnorodnych form pomocy;
• zapobiegania procesowi marginalizacji osób i rodzin, a także przeciwdziałania negatywnym zjawiskom w środowisku lokalnym;

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
• cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na:
• podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach, lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
• na podstawie zgody na pobyt tolerowany – w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego,
• mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Porozumienia o Wspólnym Handlu – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konwencji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozmienieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium RP, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich UE i członków ich rodzin, posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.

Pomoc społeczna  umożliwia przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są one w stanie sami ich pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach  odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Miesięczny dochód osoby lub rodziny ubiegającej się o pomoc nie może być wyższy od kwoty określonej w Ustawie o pomocy społecznej  (tzw. kryterium dochodowe ustalone zgodnie z art. 8 ust 1 ustawy).

Obecnie obowiązujące od 1 października 2018 roku kryteria dochodowe wynoszą:

• dla osoby samotnie gospodarującej – 701,00- zł
• dla osoby w rodzinie – 528,00- zł